Envanterler

Başlarken

Mutluluk, başarı, özgüven, sorumluluk, planlama, güçlü ve geliştirilmesi gereken yönler, rol modeller, yaşam ve kariyer değerleri gibi kavramlar üzerine düşünme fırsatı verir. Kariyer planlaması ile ilgili okul, öğrenci ve aile arasında diyalog başlar. Seçilen atölye ve hizmetlere bağlı olarak hem öğrenciye hem de veliye uygulanabilir.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik birimi

• Öğrencinin iç dünyasıyla ilgili kapsamlı bilgi edinir.
• Çalıştığı yaş grubundan öğrencilerin farklı kavramlar üzerindeki düşünce ve değerlendirmelerini öğrenir.
• Öğrenciyle iletişimi güçlenir.
• Öğrenci-okul-aile arasındaki kariyer planlaması üzerine diyalog başlar.

Öğrenci

• Kariyer planlamasına başlarken, mevcut durumda nerede olduğunu değerlendirir ve sonraki çalışmalarla, olan değişimi görür.
• Kendisi için mutluluk ve başarı tanımları üzerine düşünür.
• Planlamayı başarı ile ilişkilendirir.
• Güçlü ve geliştirmesi gereken yönlerini irdeler.
• Farkında olarak ya da olmadan etkilendiği kişi ve tecrübeler ile ilgili düşünür.
• Değişimin ve gelişimin yaşamın bir parçası olabileceğini fark eder.
• Bilinçli farkındalıkla düşünmeye yönlenir.
• Değerlerin yaşamında ve kariyer seçimindeki önemini fark eder.

Aile

• Kariyer planlamasının ilk adımı olarak çocukları ile iletişimi başlar.
• Modülde çalışılan alanlarla ilgili çocuğunun nerede durduğunu görür.
• Çocuğunun farkındalık kazanması gereken alanları net olarak değerlendirir.
• İletişim ve planlamanın etkili yapılabilmesi için ilgili kavramların tanımları üzerinde hem fikir olunur.  

Kariyer Planlamasına Zihinsel Hazırlık

Kariyer planlaması ve geleceğe uyum sağlama konularında öğrencinin zihinsel olarak nerede durduğunu değerlendirir. Amaç kariyer yapılandırma sürecinin, doğru sorularla öğrencinin zihinsel gündemine alınmasıdır. Uygun durumlarda velilere de uygulanarak öğrencinin durduğu nokta bir de velilerin bakış açısından değerlendirilir. Böylece veli sürece dahil olur ve çocuğu ile aynı pencereden bakabilir. Modül sonuçları, kariyer karar verme sürecinde olası problemleri net olarak ortaya  koyar.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik Birimi

• Okul içi öğrenci-öğretmen iletişimi artar.
  Öğrencinin kariyer kapsamında daha iyi tanınmasını sağlar.
• İlgi, merak, kontrol, güven ve akıl alma konularının kariyer planlamasındaki önemini vurgular.
• Kapsamlı ve bireysel öğrenci değerlendirmesiyle öğrencilerin büyük resmi görmesine destek olur.
• Öğrencilerin kariyer planlamasına hazırlanma sürecini desteklemek için strateji geliştirmelerine yardımcı olur.
• Aile ve öğrencilerin farklı bakış açılarını görerek, aile içi iletişimi destekleme şansı bulur.

Öğrenci

• Kariyer alanında, önemli olan -ilgi, merak, kontrol, güven ve akıl alma- kavramlarını algılar ve üzerinde düşünür.
• Kariyer kararında olumlu tutum, inanç ve becerileri öğrenir.
• Kariyer karar verme sürecinde olası problemleri anlar.
• Kariyer karar sürecinin sorumluluğunun kendisine ait olduğunu algılamaya başlar.
• Ailesinin kendisini nerede gördüğünü öğrenir.
• Ailesi ile doğru kavramlar üzerinden kariyeri ile ilgili konuşmaya başlar.

Aile

• Kariyer olgunluğunda önemli olan ilgi, merak, kontrol, güven ve akıl alma alanları ve bunların kariyer planlamasındaki önemi konusunda çocuğunu bilinçlendirir ve farkındalık kazanmasını destekler.
• Kariyer kararında etkili olan faktörler açısından kendileri ve çocuğu arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları irdeler.
• Kariyer ile ilgili kavramları doğru bir yapı üzerine oturtur.
• Sürecin bir parçası olmanın önemini fark eder.
• Aile içi iletişim artar

Karar Verme Stilleri

Öğrencilerin, karar verirken benimsediği davranış stilleri irdelenir. İlgili dinamikler ele alınarak, hem kariyer hem yaşam sürecinde uygun ve verimli tercihler yapmanın bu stillerle ilişkisine bakılır.  Karar verme sürecinde öğrencilerin sorumluluk almayı ne kadar tercih ettikleri değerlendirilir. Sadece öğrenciye uygulanır.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik Birimi

• Karar vermenin önemi, farklı karar verme stilleri ve bunların kariyer planlamasındaki rolünü ele alır.
• Öğrencileri yönlendirirken, karar verme stilleriyle ilgili gereken bilgileri kazandırır.
• Öğrenciyle ilgili önemli bilgiler verir; öğrenciye ulaşma ve yönlendirmede öğretmenlerin elinde çok kapsamlı bir veri olur.
• Öğrencinin duygusal ve zihinsel durumuna bir örnek olur.
• Öğrencinin yaşamının farklı bölümlerinde kendini yönetebilmesi için öğretmene faydalı bilgiler verir.

Öğrenci

• Farklı karar verme stillerini öğrenir, kendinin nerede durduğunu görür.
• Karar vermede değerlerin, inançların ve duyguların rolünü fark eder.
• Karar vermenin hayattaki önemini anlar.
• Karar vermenin altında yatan dinamikleri ele alır.
• Karar verme ile kişisel gelişim ilişkisini algılar.
• Bugün verilen önemsiz gibi görünen küçük kararların hayatındaki öneminin ne olduğunu algılar.
• Büyük resmi görmeye başlar.
• Kendisiyle ilgili geliştirmesi ve değiştirmesi gereken alanları belirler.

Aile

• Karar verme sorumluluğunun kimde olduğunu anlar.
• Kendi karar verme stillerini gözden geçirir.
• Rol model olarak çocuğunu nasıl etkilediğini fark eder.
• Anne-baba tutumlarıyla çocukların karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi ele alır.
• Aile içi  karar verme dinamikleri üzerine düşünür ve değişiklik yapılmasında fayda olan dinamikleri belirler.
• Çocuğunu hangi konuda destekleyeceğini öğrenir.
• Çocuğu ile gerçekçi ve rasyonel karar vermenin önemini değerlendirir.

Kontrol Kimde (Denetim Odağı)

Öğrencilerin iç ve dış kontrol (denetim) odaklı tutum ve davranışları tanıması sağlanır. İçsel kontrol odağına sahip olmanın ve çaba göstermenin, kariyer gelişiminde olumlu tutum ve davranışlara olan katkısının fark edilmesine yardımcı olur. İç kontrol odağı gelişimci zihin yapısına sahip olunması için gerekli ön koşuldur. Sadece öğrenciye uygulanır.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik Birimi

• Kariyer karar sürecinde, içsel ve dışsal kontrol odaklarını, bunların olumlu ve olumsuz etkilerini analiz eder.
• Kontrol odağının ele alınmasının kariyer kararında kolaylık sağladığını vurgular.
• Öğrencilerin iç kontrol odaklı olmalarını desteklemek amacıyla strateji geliştirmelerine yardımcı olur.

Öğrenci

• Kontrol odağı kavramını öğrenir.
• İçsel kontrol odağına sahip olmanın, kariyer gelişimine yönelik daha olumlu tutum ve davranışlara olan katkısını öğrenir.
• Dış kontrol odağıyla kararsızlık arasındaki ilişkiyi inceler.
• Kontrol odağı ve kariyer olgunluğu arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
• Hayatının kontrolünün ve sorumluluğunun kendisinde olduğunu anlamaya başlar.

Aile

• İçsel-Dışsal kontrol odağı kavramlarını anlar.
• Kontrol odağı kavramıyla kariyer planlaması arasındaki ilişkileri ele alır.
• Karar vermenin bir problem çözme süreci olduğunu çocuğu ile tartışır.
• Farkında olarak ya da olmayarak, çocuğunun yerine karar vermenin sakıncalarını ele alır ve çocuğu ile birlikte karar verme sürecinin önemini fark eder.
• Çocuğuna sorumluluk almasında ne kadar alan tanıdığını görür.

Zihin Yapıları

Öğrenciler sınırlayıcı ve gelişimci zihin yapılarının tutum, duygu, düşünce ve davranış üzerindeki yansımalarını tanır. Öğrenmek ve gelişmek için hata yapmak ve geri bildirim almak ile  ilgili algı ve bakış açılarının nasıl olduğunu değerlendirir. Bu alandaki engelleri ve yapacağı değişimleri tespit eder. Sadece öğrenciye uygulanır.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik Birimi

• Kariyer yapılandırma sürecinde zihin yapılarının olumlu ve olumsuz etkilerini analiz eder.
• Geliştirici zihin yapısının kariyer yapılandırma ve yaşamı yönetme sürecindeki olumlu yönlerini vurgular.
• Öğrencilerin ezbere edindiği inançlarını fark etmesine ve bunları geliştirici inançlara çevirmesine yardım eder.

Öğrenci

• Sınırlayıcı ve gelişimci zihin yapılarını öğrenir.
• Gelişimini engelleyen tutum ve davranışlarını fark etmeye başlar.
• Hataların negatif ve kaçılacak bir olgu değil, tam tersi bir gelişim fırsatı olduğunu anlar.
• Sorumluluk ve gelişimci zihin yapısı arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
• Farkında olarak ya da olmayarak içselleştirdiği sınırlayıcı inançları fark ederek, bunları geliştirici inançlara çevirmeye başlar.

Aile

• Gelişimci ve sınırlayıcı zihin yapısı kavramlarını anlar.
• Zihin yapıları ile kariyer planlaması arasındaki ilişkileri ele alır. 
• Çocuğu ile hatalara bakış açısı üzerine tartışır.
• Çocuğunun gelişimini sınırlarlayabilecek söylem ve davranışların farkına varır.
• Gelişimci zihin yapısı ile sorumluluk alma arasındaki ilişkiyi fark eder.

TurQuest Meslek ve Kariyer Tercih Envanteri

İngiltere’de yüz binlerce öğrenciye uygulanmış ve kültürden bağımsız olarak geliştirilmiş anket ile öğrencilerin ilgileri son derece kapsamlı irdelenir. Öğrenciye özel 30-40 sayfalık rapor İngilizce verilir, uygun kariyer alanları/meslekler, mesleklerin gereklilikleri, üniversitede okunabilecek bölümler detaylandırılır. Sadece öğrenciye uygulanır.

Okul ve Rehberlik Birimi

• İlgileri; günümüz kariyer alanları, bunların gereklilikleri ekseninde değerlendirir.
• Kariyer alanlarının gereklilikleri ile ilgili detaylı biçimde bilgi vererek, kariyer alanlarının beklentilerini ve geliştirilmesi gerekenleri ortaya koyar.
• İlgiler, bilişsel beceriler, değerler, karar verme arasındaki ilişkileri sistematik olarak ele alır.

Öğrenci

• İlgileriyle eşleşen kariyer alanlarını öğrenir.
• Listelenen kariyer alanlarına uyumunu irdeler.
• Belirlenen kariyer alanlarında daha başarılı olmak için öne çıkan faktör ve becerilerin neler olduğunu öğrenir. 
• Rapordaki öz değerlendirme anketi ile her bir kariyer alanı için kendini tekrar değerlendirir.
• Güçlü olduğu ve geliştirmesi gereken konuları belirler.
• Kendine uygun mesleklerin sektörler ve sektör içi yapılanma ile ilişkisini anlar.
• Eğitimini, kariyer alanlarını göz önünde bulundurarak lisans, lisansüstü ve multidisipliner bir yaklaşımla planlama şansına sahip olur.
• Kariyer alanlarının kendine uygunluğunu yaşam ve kariyer değerleri ile irdeler.
• IB öğrencileri: Yüksek ve standart seviye ders seçim önerileri edinirler.

Aile

• Çocuğunun ilgileri paralelinde listelenen kariyer alanlarını öğrenir.
• Kariyer alanlarına ilgi düzeyi ve genel uyumunu değerlendirir.
• Kariyer alanlarının gerekliliklerini ve başarı kriterlerini fark eder.
• Çocuğunun güçlü yönleri ve geliştirmesi gereken yönlerini kendisiyle birlikte değerlendirir.

Bilişsel Beceriler ve Yetenek Envanteri

Öğrencinin, uzamsal (2D), şekil-uzay (3D), sözel, sayısal, soyut muhakeme, hızlı ve doğru çalışma ve aritmetik hesaplama olmak üzere yedi farklı muhakeme alanındaki yetenekleri (bilişsel becerileri) ilgili fikir verir. Bu muhakeme alanları, TurQuest raporundaki mesleklerle  ilişkilendirilir. Sadece öğrenciye uygulanır.

Kazanımlar:

Okul ve Rehberlik Birimi

• Bilişsel becerileri ile ilgili farklı alanlarda kapsamlı bir değerlendirme yapar.
• Kişisel becerilerin, tespit edilen kariyer alanlarıyla ilişkisini değerlendirir.
• Öğrencilerin bilişsel becerileri ve ilgilerini kıyaslayarak gerçekçi yönlendirmeler yapılmasına destek olur.

Öğrenci

• Uzamsal (2D), şekil-uzay (3D), sözel, sayısal, soyut muhakeme, hızlı ve doğru çalışma ve aritmetik hesaplama olmak üzere yedi farklı alanda kendisini değerlendirir.
• Bilişsel becerilerinin kariyer planlamasındaki önemini fark eder.
• Güçlü olduğu ve geliştirilmesi gereken konuları değerlendirir.
• Bilişsel becerileri ile ilgili farkındalık kazanır.
• TurQuest çalışmasında listelenen kariyer alanlarıyla bilişsel becerilerin kesiştiği alanlar belirlenir.

Aile

• İlgiler ve bilişsel beceriler arasındaki ilişkiyi ele alır.
• Çocuğu ile birlikte bilişsel becerilerin önemini değerlendirir.
• Çocuğunun güçlü olduğu ve geliştirmesi gereken konuları irdeler.